Scena Jutra, czyli przegląd najnowszych technologii scenicznych już za nami. Ciągle istniej jednak możliwość poznawania najbardziej innowacyjnych, dostępnych na rynku rozwiązań. Można to zrobić w dwojaki sposób. Przede wszystkich podczas seminariów wyjazdowych pod marką Scena Jutra, które odbywają się różnych miastach w Polsce. Informacje, kiedy i gdzie dokładnie można znaleźć na stronie www.scenajutra.pl. Możecie również zrobić to czytając, cykl ukazujących się w „Muzyka i Technologia” artykułach, które są podsumowaniem, każdego z przeprowadzonych seminariów. Poniższy artykuł jest rozwinięciem seminarium: „Teatr Jutra – Musical Piloci Teatr Roma”.
Teatr Roma od lat zaskakuje wielkimi produkcjami na światowym poziomie rodem z Broadwayu. Po niesamowicie popularnym spektaklu „Mamma Mia” nieco zaskakujące było, że tym razem Roma pokazała całkowicie polski musical skierowany do widzów dorosłych (w odróżnieniu do poprzednich familijnych produkcji: „Piotruś Pan” czy „Akademia Pana Kleksa”). Spektakl p.t. „Piloci”, bo onim mowa, miał swoją premierę całkiem niedawno, bo na początku października. Wykorzystano w nim wiele zaawansowanych systemów scenicznych, które w połączeniu ze śpiewem, scenografią, choreografią taneczną i muzyką orkiestry tworzą spójne show pełne zaskakujących i niesamowitych doznań artystycznych.
„Piloci” to historia miłości i rozstania spowodowanego wydarzeniami II wojny światowej, to historia o losach polskich pilotów, którzy odegrali niezwykle ważną rolę w Bitwie o Anglię. Ta historia opowiedziana została przy wyjątkowo artystycznym wykorzystaniu zaawansowanej technologii scenicznej począwszy od mechaniki i pirotechniki na oprawie oświetleniowej i multimedialnej kończąc. Teatr Roma jest nie tylko pionierem pod względem modelu musicalu czy jego treści ale także jeżeli chodzi o wykorzystane w nim nowinki techniczne. Jest to pierwsza tego typu instalacja stała w naszym kraju, która wykorzystuje całkowicie redundantne i schynronizowane systemy: oświetleniowy (GrandMA2), multimedialny (disguise 4x4pro) i śledzenia obiektów na scenie (Blacktrax) połączone w jedną spójną całość. Systemy są całkowicie redundantne, co znaczy że oprócz jednostek głównych są też jednostki zapasowe w pełni gotowe przejąć rolę w razie awarii. Na potrzeby spektaklu firma Prolight dostarczyła system złożony z dwóch serwerów Blacktrax, dwóch mediaserwerów disguise (dawniej d3) 4x4 wyposażonych w karty VFC QuadSDI oraz system bezprzewodowego przesyłu sygnału wizyjnego. Całość zainstalowana została w dwóch szafach RACK w pomieszczeniu reżyserki i sterowana jest z dwóch konsolet GradMA2.
Do mediaserwerów disguise (dawniej d3) podłączone zostały dwa projektory o rozdzielczości 4K oraz ekrany LED: główny będący stałym horyzontem w rozmiarze 16x10 metrów oraz 4 ekrany w rozmiarze 4x7 metrów umieszczone na ruchomych platformach z niezależnym zasilaniem akumulatorowym. Sporym wyzwaniem było zapewnienie stabilnej transmisji bezprzewodowej do ruchomych platform. Wybór padł na system bezprzewodowy rodem z realizacji kamerowych wykorzystywanych np. w studiach telewizyjnych z transmisją „live”.
Drugi istotny element to system śledzenia obiektów Blacktrax firmy Cast Software. Składa się on z 16 kamer rozmieszczonych głównie w obszarze sceny jak również na widowni. Obiektami śledzonymi są ruchome ekrany, z których każdy ma zainstalowane 6 diod podczerwonych oraz model samochodu wyposażony również w 6 diod. Precyzyjna informacja o pozycjach poszczególnych diod „widzianych” przez kamery trafia do systemu d3 gdzie na bazie tych pozycji wyświetlane są animacje. Efektem końcowym jest np. model samochodu do którego „przyklejona” jest animacja czy ruchome ekrany LED, które wydają się być przezierne pokazując powielenie ekranu horyzontowego jako tło i jednocześnie na pierwszym planie pokazując drzewo czy inny element scenografii który przemieszcza się razem z ekranem.
Etap konfiguracji i programowania systemów odbywał się ze stanowisk na widowni oraz na scenie przy wykorzystaniu oprogramowania disguise (daniej d3) designer, umożliwiającego zdalny dostęp do serwerów d3 4x4pro. Dodatkowym atutem było wykorzystanie zdalnej kalibracji i sterowania przy użyciu tabletu z poziomu sceny co znacznie przyspieszyło proces konfiguracji. Tandem tych dwóch systemów umożliwił szybką i sprawną kalibrację obrazu wyświetlanego przez projektory, polegającą na wykorzystaniu diody Blacktrax, która była przesuwana i kalibrowana w przestrzeni 3D w kilku miejscach na scenie. Przy tak zrobionej kalibracji projektorów i przy dokładnie zbudowanej trójwymiarowej scenie w serwerze d3 operator nie musiał już wykonywać czasochłonnej kalibracji ręcznej każdego obiektu scenograficznego w kilku miejscach.
Wyjątkową zaletę pracy w środowisku 3d wykorzystano już na etapie koncepcji i przygotowywania animacji (w wykonaniu Platige Image). Jeszcze zanim zbudowana została scena i elementy scenograficzne można było pracować na wirtualnym projekcie w programie d3 designer. Dzięki temu można było zobaczyć jak będą wyglądały różne animacje w różnych ustawieniach ruchomych ekranów i zawczasu wykonać niezbędne poprawki. Ta zaleta systemu d3 jest również wykorzystywana na wydarzeniach „jednorazowych” takich jak festiwale, czy premiery produktowe gdzie na miejscu nie ma czasu na programowanie pokazu przed wydarzeniem. Można to porównać do oprogramowania Wysiwyg firmy Cast Soft, które od wielu lat pomaga zaprojektować wirtualną scenografię oświetleniową. System disguise (dawniej d3) umożliwia właśnie takie wirtualne projektowanie scenografii multimedialnej ułatwiając i ujednolicając przygotowanie danego wydarzenia od etapu koncepcji, przez przygotowanie animacji na samym odtwarzaniu skończywszy. Jak widać taka metoda pracy sprawdziła się znakomicie przy realizacji tego niezwykłego przedsięwzięcia jakim jest spektakl „Piloci”.
